“`html

ÇİĞDEM YILMAZ- Konya’da meydana gelen çökme olayı, yapı güvenliği konusunu yeniden gündeme getirdi. Selçuklu ilçesindeki 4 katlı bir bina, akşam saatlerinde şiddetli bir sesle yerle bir oldu. Enkaz altında kalan 5 kişiden 3’ü uzun süren kurtarma çalışmaları sonrası sağ kurtarılırken, maalesef 2 kişi hayatını kaybetti. Olay sonrasında yapılan ilk incelemelerde, binanın zemin katındaki bir balık restoranında taşıyıcı kolonların kesildiği yönündeki iddialar araştırılmaya başlandı. Savcılık, soruşturma kapsamında 4 kişiyi gözaltına aldı. Türkiye’de geçmişte yaşanan benzer olaylar, bu durumu bir kez daha hatırlattı. Uzmanlar, yapı güvenliği ile ilgili Milliyet’e açıklamalarda bulundu.

Kolon Kesmenin Riskleri

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Sinem Kolgu, “Kolon kesilmesi gibi projeye aykırı hareketler, bina yük dağılımını olumsuz etkiler, taşıyıcı sistemlerin işlevini kaybetmesine neden olabilir ve yapıyı mühendislik ilkelerine uygun olmaktan çıkarır. Bu tür müdahaleler, yapının güvenliğini tehdit eder ve ciddi tehlikelere yol açar. Yasa dışı değişikliklerin önlenmesi için caydırıcı cezalar ve düzenli denetim mekanizmaları şarttır. Kolon kesimi gibi işlemler genellikle gizli kalır; doğru kapatıldığında tespit edilmesi zordur. Ancak, açık bir kesim varsa bu fark edilebilir. Kesin bir değerlendirme için uzman bir mimar veya mühendis incelemesi şarttır. Yapılacak tüm yapısal değişikliklerin uzman denetiminde gerçekleştirilmesi hayati önem taşır.”

Her Kayıp İçin Ayrı Cezai Sorumluluk

Avukat Dr. Rezan Epözdemir, projeye aykırı bir yapının belediye tarafından yıkılması gerektiğini ifade ederek, yapı sahibine para cezası uygulanabileceğini belirtti. “Taşıyıcı kolonların kesilmesi veya bozulması nedeniyle bir bina çökerse ve insanlar ölürse, Türk Ceza Kanunu’nun 85. maddesi gereği ‘bilinçli taksirle adam öldürme’ suçu işlenir ve fail 3 yıldan 9 yıla kadar hapis cezasıyla yargılanır. Eğer müdahale kasıtlıysa ve sonuçları tahmin edilebiliyorsa, durum ‘olası kast’ olarak değerlendirilir ve fail 20 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası alabilir. Birden fazla ölüm durumu olduğunda, her ölüm için ayrı ayrı ceza uygulanmaktadır.”

İlk Tepki ve Kurtarma Çalışmaları

Konya’daki Beyşehir Caddesi’nde önceki akşam saat 20:00 civarında, 7 dükkan ve 14 daireden oluşan 4 katlı Taşoluk Apartmanı’ndan gelen sesler panik yarattı. Apartmanda yaşayan Suriye uyruklu Ali El Hüseyin (20), dairelerin zillerine basarak komşularını dışarı çıkmaya teşvik etti. Bazı sakinler binayı terk ederken, bina aniden çöktü. Enkaz altında mahsur kalanlar arasında Suriye uyruklu Muhammed Cedan (24), Halid El Cedan (55), Ahmet Muhammed Cedan (23) gibi isimler vardı. Kurtarma ekipleri uzun uğraşlar sonrası Muhammed ve Halid El Cedan’ı sağ kurtardı, diğer 2 kişi ise maalesef hayatını kaybetti. Suriyeli kazazede, AFAD görevlisine “Hoş geldin abi” diyerek gülümsedi.

Taşıyıcı Duvarların Önemi

Sinem Kolgu, “Evlerde tadilatlarda, duvarların taşıyıcı mı yoksa dolgu duvar mı olduğu pek bilinmez. Örneğin, bir odayı genişletmek için yapılan duvar kırma işlemleri, duvarın taşıyıcı olup olmadığına dair bilgi olmadan yapıldığında ciddi zararlar doğurabilir. Bu yüzden, yapılan tüm tadilatlar bir mühendis gözetiminde olmalıdır” dedi. Dr. Epözdemir, “Eğer yapı, ruhsata aykırı bir değişiklik içeriyorsa, belediye 30 gün içinde yıkım kararı alabilir; yoksa para cezası uygulanır” dedi.

Ünlü Piyanistin Şikayeti

Öte yandan, piyanist Fazıl Say’ın Nişantaşı’ndaki dairelerinin duvarları yıkıldığında, komşularının şikayetçi olduğu bildirildi. Beşiktaş Belediyesi, söz konusu duvarın yeniden örüldüğünü açıkladı ancak daha sonra bu bilginin doğru olmadığı anlaşıldı.

Geçmişte Yaşanan Çökmeler

Kolonları kesildiği için çöken bazı binalar şunlardır:

• Emre Apartmanı, Gaziantep (6 Şubat 2023): Kahramanmaraş merkezli 7.7 büyüklüğündeki depremde, bu 12 katlı bina tamamen yıkıldı ve birçok insan hayatını kaybetti.
• Bedi Uçar Apartmanı, Hatay (6 Şubat 2023): 6 katlı bu bina, depremde yıkıldı ve 34 kişi hayatını kaybetti.
• Yeşilyurt Apartmanı, İstanbul (6 Şubat 2019): Kartal’daki bu 8 katlı bina çöktü. Olayda 21 kişi yaşamını yitirdi, 14 kişi yaralı kurtarıldı.
• Zümrüt Apartmanı, Konya (2 Şubat 2004): 11 katlı bu bina, çökmüş ve 92 kişi hayatını kaybetmiştir.
• Rıza Bey Apartmanı, İzmir (30 Ekim 2020): 6.6 büyüklüğündeki İzmir depremi sırasında çöken bu binada 37 kişi yaşamını kaybetti.

Gözaltı ve Soruşturma Süreci

Konya Cumhuriyet Başsavcılığı, olayla ilgili olarak 1 başsavcı vekili dahil 4 savcı atamış durumda. İddialara göre, gözaltına alınan kişiler binanın zemin katındaki restoranı genişletmek için kolon kesiyordu. Şüphelilerin sorgulama süreci devam etmektedir.

“`